Ook bij anonieme getuigen vragen om die te horen

Onder verwijzing naar de rechtspraak van het EHRM mogen de verklaringen van de anoniem gebleven personen die in het proces-verbaal van aanhouding worden genoemd niet voor het bewijs worden gebruikt omdat de verdediging deze getuigen niet heeft kunnen ondervragen. De verklaringen van de getuigen zijn in die zin van beslissende aard, dat de verbalisanten de verdachte zonder deze verklaringen niet zouden hebben aangehouden. Dientengevolge is de aanhouding van de verdachte volgens de raadsman onrechtmatig geweest en mag op grond van de leer van de “verboden vruchten” al hetgeen voortkomt uit de aanhouding niet aan het bewijs mogen bijdragen. Het gaat hier om het op art. 6 EVRM gebaseerde ondervragingsrecht. Wel is het van belang dat de verdediging eerst nog officieel een verzoek doet tot het horen van de anonieme getuigen.

Wel verzoek doen tot horen anonieme getuigen

De lijn in de rechtspraak ten aanzien van het gebruik van verklaringen van getuigen die de verdediging niet op enig moment in het geding behoorlijk en effectief heeft kunnen ondervragen, heeft slechts betrekking op die gevallen waarin de verdediging het nodige initiatief heeft genomen om het ondervragingsrecht te kunnen uitoefenen (HR 4 juli 2017, ECLI:NL:HR:2017:1016, NJ 2017/447, m.nt. Kooijmans, rov. 3.2.1 en 3.2.2.),
In het andere geval komt schending van het door art. 6 EVRM beschermde ondervragingsrecht niet in beeld. Daarin verschillen de Straatsburgse jurisprudentie en de rechtspraak van de Hoge Raad niet van elkaar.
In de regel wordt dus van de verdediging gevergd dat zij door middel van een verzoek tot het horen van de desbetreffende getuigen de wens kenbaar maakt het ondervragingsrecht ten aanzien van de getuigen uit te oefenen. Blijft een dergelijk verzoek achterwege, dan zal een later beroep op schending van art. 6 EVRM in de regel schipbreuk lijden. Dat zou slechts onder bijzondere omstandigheden anders kunnen zijn, zoals in geval van een overleden getuige, wiens oproeping illusoir is, vlg ECLI:NL:PHR:2018:67